نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مجتبی ماندگاری کهن ¹
• مهدی ذاکری نیا ²
• حسین دهقان ³

¹ میدان بسیج-پردیس کشاورزی گروه مهندسی آب

² دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

³ شرکت آب منطقه ای گلستان

چکیده

توزیع آب سنتی با میراب تا حدی در توزیع عادلانه آب موثر اما محدودیت هایی از نظر کارایی و بهره وری دارد.در حالی که در شبکه های مدرن می توان با بکارگیری فناوری و زیرساخت های پیشرفته برای بهینه سازی تخصیص و توزیع آب تلاش نمود. البته اجرای شبکه آبیاری مدرن با وجود هزینه بسیار زیاد برای اجرای آن، لزوما به معنی موفق بودن آن در عملیات محوله نبوده و می بایست عملکرد آن توسط متخصصان این امر مورد ارزیابی و تحلیل قرار گیرد. از این رو در این پژوهش به مقایسه بهره‌وری مصرف آب در دو روستای شاهکوه سفلی گرگان با شبکه آبیاری سنتی (تحت مدیریت میراب) و روستای محمدآباد گرگان با شبکه آبیاری نوسازی شده و اراضی یکپارچه شده، پرداخته شده است. داده‌های مورد نیاز در این بخش، شامل پرسشنامه و اندازه‌گیری‌های میدانی دبی آب در شبکه بود که نهایتا به کمک این داده‌ها، بهره‌وری آب در مزارع محاسبه گردید. شاخص‌های بهره‌وری، شامل عملکرد به ازای واحد حجم آب (CPD)، و شاخص‌های بهره‌وری اقتصادی شامل، سود ناخالص به ازای واحد حجم آب(BPD) و سود خالص به ازای واحد حجم آب (NBPD)، محاسبه گردید. براساس نتایج به-دست آمده، مشخص شد که میانگین شاخص CPD برحسب وزن تر، BPD و NPBD به‌ترتیب در روستای شاهکوه سفلی، 54/7 (کیلوگرم برمترمکعب)، 12425، 10427 (تومان بر متـرمکـعب) و در روستای محمدآبادگرگان، به‌ترتیب 41/0 (کیلوگرم برمترمکعب)، 1510، 918 (تومان بر مترمکعب)بدست آمده است. بنابراین علی رغم انتظار، در روستای شاهکوه سفلی، با وجود شبکه سنتی مدیریت توزیع آب، بهره‌وری بیشتری حاصل شده است.

کلیدواژه‌ها

• بهره وری مصرف آب
• شبکه های آبیاری
• آبیاری سنتی
• اراضی یکپارچه
• بهره وری اقتصادی

عنوان مقاله [English]

Comparison of Productivity and Efficiency of Irrigation Water Consumption in Lands With Traditional Network under Mirab Management and Integrated and Renovated Lands

نویسندگان [English]

• Mojtaba Mandegari Kohan ¹
• Mehdi Zakerinia ²
• Hossein Dehghan ³

¹ میدان بسیج-پردیس کشاورزی گروه مهندسی آب

² Associated professor

³ gorgan

چکیده [English]

Traditional water distribution with Mirab is effective to a certain extent in the fair distribution of water, but it has limitations in terms of efficiency and productivity. While in modern networks, it is possible to try to optimize the allocation and distribution of water by using advanced technology and infrastructure. Of course, the implementation of a modern irrigation network, despite the high cost of its implementation, does not necessarily mean that it will be successful in the assigned operation, and its performance should be evaluated and analyzed by experts in this matter. water consumption efficiency in two villages of Shahkooh Sofla with traditional irrigation network and Mohammad Abad with renovated irrigation network and integrated lands has been done. The required data in this section included a questionnaire and field measurements of water flow in the network, and finally with the help of these data, the water productivity in the fields was calculated. performance per water volume unit (CPD), and economic productivity indicators, including gross profit per water volume unit (BPD) and net profit per water volume unit (NBPD) were calculated average CPD index in terms of fresh weight, BPD and NPBD in the Shahkooh, 7.54 (kilogram of wet matter per cubic meter), 12425, 10427 (tomans per cubic meter) and in the Mohammad Abad, respectively 0.41 (kilogram of dry matter per cubic meter), 1510 , 918 (tomans per cubic meter) has been obtained. Therefore, in Shahkooh , despite the traditional network of water distribution management, more economic productivity has been achieved

کلیدواژه‌ها [English]

• Water use efficiency
• Irrigation networks
• Traditional irrigation
• Integrated lands
• Economic efficiency